İpotek; bir alacaklının herhangi bir kişisel talebini, kişisel sorumluluğuna bir etkide bulunmadan bir taşınmazın değeri veya değer parçası ile teminat altına almaya denir. İpotek sınırlı bir ayni haktır.
“Halen mevcut olan veya henüz doğmamış olmamakla birlikte doğması kesin veya olası bulunan herhangi bir alacak ipotekle güvence altına alınabilir.İpoteğe konu olacak taşınmazın borçlunun mülkiyetinde bulunması gerekmez.(TMK m. 881)”
İpotek, alacaklıya sadece edimin teminini talep yetkisi vermektedir. Taşınmaz rehni(ipotek), kişisel alacağın güçlendirilmesi için alacaklıya taşınmazın değeri üzerinden alacağını elde etme yetkisi veren sınırlı bir ayni haktır.
–
İpoteğin Hukuksal Niteliği Nedir?
İpotek, mutlak haklar içerisinde yer alan herkese karşı ileri sürülebilen ve belli bir süre geçmekle zaman aşımına uğramayan bir ayni haktır. İpotekte alacaklıya verilen yetki mülkiyet hakkında olduğu gibi kullanma, yararlanma, tasarruf yetkisi değildir. İpotek hakkı sınırlı bir ayni haktır. İpotek alacaklısına sadece alacak zamanında ödenmediği takdirde ipotek altına alınan taşınmazın satışını isteyebilecek ve bu taşınmazın icra yoluyla satılması ile satış değeri üzerinden alacağını alma yetkisine sahip olacaktır. Alacaklı, taşınmazı kullanma veya mülkiyetinin kendisine geçirilmesini isteyemez.
–
Hangi Hallerde İpotek Korunur?
İradi (Sözleşmeden doğan) İpotek
İradi ipotek, tarafların aralarında ipotek sözleşmesi yapmalarıyla yahut ölüme bağlı bir tasarrufa istinaden tapu kütüğüne tescil sonucu ortaya çıkar. Bu tip ipotek kurulabilmesi için alacak var olmak kaydıyla geçerli bir hukuki sebep olmalı ve gayrimenkul sahibinin talebi üzerine tapu kütüğüne tescil gerçekleştirilmelidir.
–
Kanuni İpotek
Kanuni ipotekler hukuki bir nedene bağlı olarak doğar ve bu hukuki nedeni bir kanun hükmü oluşturur.
Uygulamada en çok karşılaşılan örnekleriyle açıklanacak olursa:
a)Tescile Bağlı Olmayan Kanuni İpotekler
Bu tip ipotekler, alacağı sebebiyle gayrimenkulün üzerine ipotek koyduran alacaklının, gayrimenkulde oluşabilecek değer kaybını önlemek, gayrimenkulun korunmasını ve özellikle gayrimenkul sahibinin ödemekten kaçındığı sigorta primlerini ödemek amacıyla yaptığı masraflar için konulan ipoteklerdir. Bu ipoteklerin tapuya tescili gerekmez. Zaten kanundan kaynaklanan bir ipotek olduğu için ipotek varmış gibi kabul edilir ve üçüncü kişiler bu ipoteği bilmediklerini ileri süremezler.
b)Tescile Bağlı Olan Kanuni İpotekler
Tescile bağlı ipoteklerde, ipotek kaynağını kanundan alsa da bu ipotek türünün tapuya tescil zorunluluğu bulunmaktadır. En çok karşılaşılan bu tip ipoteklere örnek verilecek olunursa inşaatçı ipoteği (yapı alacaklısı ipoteği), yapı alacaklısının emeğiyle veya hem emeği sonucunda hem de malzemesiyle gayrimenkulde yarattığı değer artışının karşılığı olan alacağını alamama tehlikesini önlemek adına, kanunun bu kişilere ilgili gayrimenkul üzerinde sağladığı ipotek kurma imkanıdır.
0 Yorum