İcra ve İflas Kanunu madde 25/1’e göre, çocuk teslimine dair olan ilam icra dairesine verilince icra müdürü 24′ üncü maddede yazılı şekilde bir icra emri tebliği sureti ile borçluya yedi gün içinde çocuğun teslimini emreder. Borçlu bu emri tutmazsa çocuk nerede bulunursa bulunsun ilam hükmü zorla icra olunur.
Çocuk teslimine ilişkin ilamlı takibin alacaklısı; ilamda çocuğun velayetinin bırakıldığı ancak çocuk henüz yanında bulunmayan kişidir. Borçlu ise; ilama göre velayetin bırakılmadığı ancak çocuk kendi yanında bulunan kişidir.
Borçlunun, icra emrinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde çocuğu teslim etmemesi halinde, alacaklının talebi üzerine icra müdürü aracılığıyla çocuğun borçludan alınıp alacaklıya teslimi sağlanır. Borçlunun ikametgahına gidilerek icra emrinin yerine getirilmesi sağlanmaya çalışılır. Çocuk teslimi sırasında icra müdürüne direnilmesi halinde, icra müdürü zor kullanma yetkisini kullanır. İcra müdürünün bu yetkisi hem İcra ve İflas Kanunu madde 25/1’de hem de kıyasen İcra ve İflas Kanunu madde 80/4’te yer almaktadır. Bu zor kullanma ancak borçlu veya üçüncü kişi üzerinde kullanılabilir, çocuk üzerinde kullanılamaz.
Çocuğun icra dairesi tarafından alacaklıya teslim edilmesinin ardından borçlu, haklı bir sebebi olmaksızın çocuğu tekrar alırsa, İcra ve İflas Kanunu madde 25/2 uyarınca, ayrıca bir mahkeme hükmüne gerek olmaksızın icra müdürü, çocuğu borçludan alarak alacaklıya teslim eder.
Her ne kadar çocuğun teslimine ilişkin ilamların icrası sırasında, İcra ve İflas Kanunu madde 25/B uyarınca icra müdürü ile beraber Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından görevlendirilen sosyal çalışmacı, pedagog, psikolog ve çocuk gelişimcisi gibi bir uzman, bunların bulunmadığı yerlerde bir eğitimcinin bulunması zorunlu olsa da, geçmişte yaşanan birçok çocuk teslimi icrasında, kanun hükmünün uygulanmasının dışında bir fiilde bulunulmamış olsa da, çocuğun üstün menfaatinin sağlanamadığı ve bu hadiselerde yine en çok zarar görenin çocuk olduğu, anne ile baba arasında tıpkı paylaşılamayan bir eşya gibi kameralar önünde çekiştirildiği gözler önüne serilmiştir.
30 Kasım 2021’de Resmi Gazete’ de yayınlanan 7343 sayılı Kanun ile çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair hükümler, İcra ve İflas Kanunu’ndan çıkarıldı ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nda ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda yeniden düzenlemeler yapıldı.
7343 sayılı Kanun’un Dördüncü Kısmında, “Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulması” başlığı altında ilgili düzenlemeler yapıldı.
Madde 41/A/(1)’e göre; çocuk teslimi veya çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair aile mahkemeleri tarafından verilen ilam veya tedbir kararları, çocuğun üstün yararı esas alınarak, Adalet Bakanlığınca kurulan adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlüklerince bu Kısım hükümlerine göre yerine getirilir.
Madde 41/C/(8)’e göre; çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair işlemlerin çocuğun üstün yararını koruyacak şekilde yerine getirilebilmesi amacıyla müdürlüğün önerisi üzerine aile mahkemesince, çocuk, hak sahibi veya yükümlü hakkında danışmanlık tedbiri uygulanmasına karar verilebilir. Yükümlünün teslim emrine aykırı ilk hareketinde müdürlük yükümlü hakkında danışmanlık tedbiri uygulanmasını aile mahkemesinden talep eder.
Görüldüğü üzere, ilgili kanun değişikliğinin yapılmasının temelinde çocuğun üstün yararı yer almakta olup, çocukların değişiklik öncesi dönemde adeta bir “eşya muamelesi” görmüş olmalarından kaynaklı yaşamış oldukları ruhsal yıkıntının, değişiklik sonrası dönemde tekrarlanmaması amaçlanmıştır. Umuyoruz ki, 7343 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla beraber çocuk, anne ile baba arasında çekişmeli bir konu olmaktan çıkacak ve anne ile babanın, onun üstün menfaatinin sağlanması noktasında mutabık oldukları bir konuma yerleşerek psikolojik gelişimini sağlıklı bir şekilde tamamlayacaktır.
İlgili Kanun’un diğer hükümleri için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/11/20211130-1.htm
Kaynakça
- Belgin, D. (2011). Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına Dair İlamların İcrası (İİK m.25, m.25/a, m.25/b). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi). https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/30070/derya_belgin_tez.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden 8.12.2021 tarihinde erişildi.
- GÜNAY | ERDOĞAN AVUKATLIK BÜROSU, https://www.gunayerdogan.com.tr/7343-sayili-kanun-ile-2004-sayili-icra-ve-iflas-kanununda-yapilan-degisiklikler/ adresinden 8.12.2021 tarihinde erişildi.
0 Yorum