Araç değer kaybı, hasar gören aracın durumunu niteleyen bir kavramdır. Bu kavram, hasar alarak onarım gören aracın ikinci el piyasa değerindeki düşüşü ifade eder. Kaza geçirip hasar gören araç, en iyi şekilde tamir edilmiş olsa bile değerinde bir düşüş olacaktır.

Özellikle satıcının hatası olmayan ve başka bir araç tarafından verilen hasar, sebepsiz yere aracın değerinin düşmesine sebep olabiliyor. Böyle durumlarda aracınızı satarken oluşabilecek değer kaybını sigorta şirketinden tazmin edebiliyorsunuz. Bu sayede hasarda hiçbir dahiliniz olmasa bile, aracınızı satarken yaşayabileceğiniz değer kaybından minimum zararla çıkabilmiş oluyorsunuz. Ayrıca eğer aracınız hasar dolayısıyla serviste kaldığı süre boyunca herhangi bir araç kiraladıysanız, bu kiralama bedelini de sigorta şirketinden talep edebiliyorsunuz.

Kaza nedeniyle boya işlemi gören bir araç parçasının tekrar bir kaza geçirmesi sonrası değer kaybı olmazken; hasarlı parçanın değiştirilmesi değer kaybına neden olabilir.

Araç Değer Kaybı Şartları Nelerdir ?

Değer kaybı ödemesini alabilmeniz için aracınızdaki hasarın sizden kaynaklanmayan ve üçüncü şahıslardan kaynaklı bir hasar olması gerekiyor. Yani aracınızla bir kazaya karıştıysanız ve haklıysanız ya da siz park halindeyken başka bir araç sizin aracınıza hasar verirse, bu durumda araç değer kaybı tazminatına başvurabilirsiniz. Burada önemli olan kaza sonrası sizin haklı konumda olmanızdır.

• Karşı tarafın %100 kusurlu olması veya sizin %50 kusurlu olmanız gerekmektedir.
• Kaza süresinin 2 yılı geçmemiş olması gerekmektedir.
• Aracınızın başka bir trafik kazası nedeniyle meydana gelen hasarının değer kaybı talep edilecek hasarı ile aynı bölgeden olmaması gerekmektedir
• Aracın kilometresinin 165.000 kilometreyi geçmemiş olması gerekmektedir. (Yazılı bir kural olmasa da, 165.000 km ve üzerindeki araçlara genel itibariyle değer kaybı yazılmadığı görülmektedir.)
• Aracın 10 yaşını geçmemiş olması gerekmektedir.
• Trafikte bulunan her sürücünün sigortası olduğu varsayılır. Eğer kaza yapan kişinin sigortası yoksa ödemeyi kendisi yapmakla yükümlüdür.

Kilometre hesabına göre kilometre göstergesi ilk 15.000 km’de ise değer kaybı yüksek çıkmaktadır. Aracın kilometresi 100.000’in üzerinde olunca değer kaybı gittikçe azalmakta ve 165.000 km’den sonra değer kaybı ödenmemektedir.

Aracın reel piyasa şartlarından 165.000 KM üstünde olmasına rağmen kaza sonrası her ne kadar değerinde bir düşme olsa da, sigorta şirketleri aracınızda oluşan bu değer kaybını ödemeye yanaşmamaktadır.

Araç yaşı önemli değilse de 10 yaşını geçmiş araçlarda değer kaybı düşük çıkabilmektedir.

Değer kaybı başvurusunda bulunurken kaza tutanağı, servisten aldığınız rapor ve fatura, sigorta poliçeniz ve kaza sonrası çekilmiş fotoğraflar gibi bazı belgeleri sunmanız gerekiyor.

Araç Değer Kaybı Nasıl Talep Edilir ?

Kusurlu tarafın sigorta şirketinden yazılı olarak istenilmesine rağmen yasal süre olan 15 gün içerisinde bir ödeme yapmaması veya başvuruya bir cevap vermemesi halinde, araç değer kaybı nedeniyle mağdur olan kişinin hukuki yollara başvurma hakkı vardır. Mağdur olan kişinin izleyebileceği iki yol vardır.

1. İlki mahkemeler nezdinde değer kaybından kaynaklı tazminat davası açma, ikincisi ise Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurarak talepte bulunma şeklindedir.

Birinci yol, araç değer kaybı Asliye Ticaret Mahkeme’lerinde açılacak araç değer kaybından kaynaklı maddi tazminat istemli dava ile talep edilebilir. Sigorta şirketleri tacir sıfatına haiz oldukları için açılacak dava Asliye Ticaret Mahkemelerinin olduğu yerde Asliye Ticaret Mahkemelerinde, Asliye Ticaret Mahkemelerinin olmadığı yerlerde ise Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmalıdır. Yer olarak yetkili mahkeme ise haksız fiilin yani kazanın gerçekleştiği yer mahkemeleri veya davalı sigorta şirketinin merkezinin veya şubesinin bulunduğu yer mahkemeleridir.

2. İkinci yol,  Sigorta Tahkim Komisyonu ise Sigortacılık Kanunu çerçevesinde kurulmuş olan sigorta konularından kaynaklı uyuşmazlıkları çözümleyen kendi nezdindeki hakemlerin vermiş olduğu karar mahkeme ilamı hükmünde olan bir Tahkim merciidir. Araç değer kaybından kaynaklı uyuşmazlıklar için de Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurulabilmektedir. Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan başvurular Mahkemeler nezdinde görülen davalardan daha hızlı bir şekilde çözüme kavuşmaktadır. Sigorta Tahkim Komisyonunda verilen kararlar 5.000,00 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda kesindir. 5.000,00 TL ile 40.000,00 TL arasındaki uyuşmazlıklarda İtiraz Hakem Heyetine başvuruda bulunularak verilen karara itiraz edilebilir.  İtiraz Hakem Heyetinin vermiş olduğu kesindir. Uyuşmazlık miktarı 40.000,00 TL’nin üstünde ise verilen karara karşı Bölge Adliye Mahkemelerinde İstinaf Kanun Yoluna başvurulabilir.

Sigorta Tahkim Komisyonlarının etkili ve hızlı bir şekilde sonuç vermesi sebebiyle, bu yol daha çok tercih edilmektedir.

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır ?

 Araç değer kaybının hesaplanmasında birçok etken bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• • Aracın piyasadaki tercih durumu,
  • Aracın piyasada tercih edilirliği,
  • Aracın yaptığı km,
  • Yedek parçalarına ulaşım kolaylığı,
  • İşlem gören araç parçası sayısı,
  • Boya onarımı,
  • Değişim yapılan parçanın araçtaki konumu,
  • Kullanılan yedek parçasının türü,
  • Parça değişiminin nasıl yapıldığı,
  • Geçmiş hasar durumu ve detayları,
  • Onarımın yapılıp yapılmadığı,
  • Onarımın yetkili serviste yapılıp yapılmadığı vb.

Her hasar kendi durumuna göre bilirkişi tarafından değerlendirilir. Araç değer kaybında her parçanın bir oranı vardır. Bu oran Hazine Müsteşarlığının 14.05.2015 tarihli ve 29355 sayılı resmi gazete tebliğinde belirtilmiştir:

I. Araç değer kaybı hesaplamalarında hesaplamaya geçilmeden önce araçta bulunan her bir parçanın kısa koduyla beraber hesaplamalarda sabit çarpanı vardır. Şöyle ki;

T1 – Kaynaklı parçada değişim yani ana parçaları ifade eder. Ana parçalar ise orta direk, marşpiyel, arka çamurluk, havuz sacı, arka panel, tavan sacıdır. Hesaplamada baz alınacak sabit çarpanı 3.5’tir.

T2 – Kaynaklı parçada düzeltme yani ana parçalarda düzeltmeyi ifade eder. Ana parçalarda düzeltme ise şase düzeltme ,şase kesme, tavan sacı düzeltme, orta direk düzeltme, arka pançi düzeltme, havuz sacı düzeltme, arka çamurluk düzeltme, marşpiyel düzeltmedir. Hesaplamada baz alınacak sabit çarpan 0,7’dir. m

T3 – Listede olmayan parçalar yani diğer parçalardır. Diğer parçalar ise kaynak yapılan kaporta aksamı, düzeltme yapılan kaporta aksamı, değişen kaporta aksamlardır. Hesaplamada baz alınacak sabit çarpan 1’dir.

T4 – Boyanması gereken yani boya uygulanan parçaları ifade eder. Hesaplamada baz alınacak sabit çarpan 3,50’tir.

Yargıtay Kararları

TC YARGITAY 4. HUKUK 2002/130 E.

…Tamamen onarılmış olsa bile kazaya uğrayan araba tahribatın izlerini taşıyacağından onarıldıktan sonra mübadele (rayiç) değerinin olaydan önceki mübadele değerinden az olacağının kabulü gerekir. Aracın onarılmış durumdaki değeri, ne kadar iyi onarılmış olursa olsun kural olarak aynı nitelikteki hiç hasara uğramayan araç değerinden düşüktür ve bu da cari değerinden kaybettirmektedir. Zararı tazminle yükümlü olan kimse, tazmin borcunu doğuran eylemin meydana gelmesinden önceki durumu iadeye mecburdur. Bu ilke, zarar, ister haksız eylemden doğsun, isterse sözleşmeye aykırı hareketten meydana gelsin, aynen uygulanır…

TC YARGITAY 19. HUKUK 2001/115 E.

…Dava trafik kazasından doğan tazminat isteği olup mahkemece bilirkişi raporuna dayanılarak davacıya ait araçta değer kaybı olmayacağı benimsenmiştir. Oysa davacının olaydan sonraki mal varlığının değeri olayın meydana gelmemesi halindeki değerinden daha az ise zarar var demektir. Nesnel zararı tayin etmek için kural olarak objektif değeri esas almak gerekir. Bu ise rayiç değeridir. Onarılmış durumdaki aracın değeri ne kadar iyi onarılmış olursa olsun kural olarak aynı nitelikteki hiç hasara uğramayan araç değerinden düşüktür. Zararı tazminle yükümlü olan kimse tazmin borcunu doğuran eylemin meydana gelmesinden önceki durumu iadeye mecburdur. Davacının değer kaybının reddi isteği bu nedenle isabetli değildir.

TC YARGITAY 4.HUKUK 2003/477 E.

…Davacının olaydan sonraki mal varlığı değeri, zarar verici olayın meydana gelmemesi halinde değerinden daha az ise zarar var demektir. Gerçekten bir şeyin tahrip edilmesi veya zarar görmesi halinde nesnel zararı tayin etmek için kural olarak objektif değeri esas almak gerekir. Mahkemece olaydan dolayı araçta meydana gelen değer kaybı bilirkişi aracılığı ile belirlenmeden , bu kalem istek hakkında karar verilmemiş olması bozmayı gerektirmiştir.

şeklinde sadece aracın yaşını gözeterek değer kaybı olmayacağını belirten bilirkişi raporuna dayanılıp, bu kalem isteğin reddine karar verilmiş olması bozmayı gerektirir…

TC YARGITAY 15. HUKUK DAİRESİ 2004/5684

….Dava trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemidir. Otomobilin yaşı ve kaza nedeniyle otomobilde meydana gelen hasarlar dikkate alındığında davacıya ait otomobilde değer kaybı oluştuğunu kabul zorunludur.

Davacıya ait otomobil 2000 model olduğuna göre dava konusu otomobilin hasarsız değeri ile kazadan sonraki tamir edilmiş değerinin belirlenip raporda açıklanması, meydana gelen değer kaybının bu değerler üzerinden tartışılarak hesaplanması gerekir…

“

Başınıza gelebilecek herhangi bir hasarlı araç kazasında, avukattan destek almayı unutmayınız. Aksi takdirde sigorta eksperleri tarafından dikkatsiz şekilde araç değer değer kaybı hesaplaması yapılıp, diğer haklarınızın takibi yapılmaz. İyi bir hukukçu olayı geniş gözlemleyerek size en doğru çözüm yolunu gösterecektir.

“

https://www.sigortam.net/kasko-sigortasi/arac-deger-kaybi-hesaplamasi

https://www.hesapkurdu.com/kasko-sigortasi/rehber/arac-deger-kaybi